Onderzoek EyeLife in de krant

07-10-2019

- door Marjolein

Let op: U kunt zich niet zelf aanmelden voor dit onderzoek. 

Lifelines richt zich op dreigende epidemie van oogziektes (zoals glaucoom en staar)

Bevolkingsonderzoek Lifelines wil alle deelnemers die 67 jaar oud worden onderzoeken op symptomen van oogziektes. Mede door de vergrijzing dreigt een epidemie van bijvoorbeeld glaucoom en staar.

Het UMCG-onderzoek moet uitwijzen of álle ouderen die kans lopen op glaucoom in de toekomst van te voren onderzocht kunnen worden. Als proef voor dat grote onderzoek in 2020 controleert Lifelines nu al de ogen van 1600 deelnemers van 55 jaar en ouder.

Als je bij glaucoom op tijd met behandeling begint, nog voor de klachten beginnen, kan je veel problemen voorkomen of uitstellen. Door glaucoom gaan mensen aan de randen van hun gezichtsveld steeds minder zien, tot er alleen in het midden een klein gezichtsveld overblijft. Het is een ziekte die vooral op hoge leeftijd voorkomt.

Tweede onderzoeksdoel

,,We willen kijken of het opsporen van beginnende glaucoom mogelijk is, maar ook wat we verder kunnen vinden met de oogonderzoeken’’, zegt hoogleraar oogheelkunde Nomdo Jansonius aan het UMCG.

Een tweede doel is te bezien of er met foto’s van het netvlies ook meer over de gezondheid van de deelnemers gevonden kan worden. Zo is het in theorie mogelijk met netvliesfoto’s ook hart- en vaatziekten, diabetes, de kans op een beroerte en andere ziekten te ontdekken, nog voor iemand er daadwerkelijk last van krijgt. ,,Het netvlies is de enige plek in het lichaam waar je de bloedvaten gewoon vanaf de buitenkant kunt zien’’, legt Jansonius uit. ,,Dus zou je in de ogen van iemand kunnen beoordelen hoe het staat met zijn of haar gezondheid.’’

Flinke bijziendheid

Glaucoom komt normaal gesproken bij twee op de honderd ouderen voor. Maar bij mensen die al flink bijziend waren, is dat vaker. Het aantal patiënten met glaucoom zou over enkele tientallen jaren wel eens explosief kunnen stijgen. Eerst door de vergrijzing: het aantal ouderen verdubbelt. Maar daar bovenop is er onder de jongere generaties een flinke stijging van het aantal mensen dat een bril of contactlenzen nodig heeft vanwege bijziendheid. Dat komt waarschijnlijk door het vele turen naar schermpjes.

Of dat in werkelijkheid ook zo uitpakt, moet nog blijken. ,,We kunnen dat alleen zeker weten als de huidige generatie jongeren met bijziendheid de leeftijd bereikt waarop glaucoom voorkomt’’, zegt hoogleraar Jansonius. De groep die nu bijziend wordt, mogelijk door het kijken naar schermpjes, is misschien anders dan de groep die vroeger bijziend werd. ,,Het kan ook zijn dat het een ander ziektebeeld is, waarbij op latere leeftijd minder kans is op glaucoom’’, meent Jansonius. ,,We weten het niet.’’

Nieuwste apparatuur

Op de polikliniek oogheelkunde van het UMCG is een hele afdeling ingericht met de nieuwste apparatuur om de ogen van de Lifelines-deelnemers te onderzoeken. Uit het onderzoek moet ook blijken met welke apparaten de artsen het meest efficiënt oogziektes vinden.

Voor het eerste oogonderzoek onder 1600 proefpersonen worden deelnemers van Lifelines vanaf 54 jaar willekeurig benaderd. Mensen kunnen zich niet zelf opgeven, want dat zou de uitkomst van het onderzoek beïnvloeden. Omdat iedereen zich in Groningen moet laten testen, worden eerst alleen mensen die in een straal van dertig kilometer rond Groningen wonen uitgenodigd.

Vanaf 2020 hopen Lifelines en de afdeling oogheelkunde van het UMCG dan alle 67-jarigen in Lifelines het oogonderzoek aan te bieden. Dat moet een behoorlijk aantal mensen met beginnende oogziekten opleveren. Deelnemers krijgen na afloop een rapport met de bevindingen.