Samen met Certe maken we de locaties klaar voor de onderzoeken, we vernieuwen onze ICT systemen, we hebben het informatiemateriaal herzien en richten ons laboratorium opnieuw in. Alles om de derde onderzoeksronde soepel te laten verlopen, waarbij uw privacy en de kwaliteit van de verzamelde gegevens de belangrijkste uitgangspunten zijn.

Ondertussen zijn de eerste deelnemers uitgenodigd voor de derde onderzoeksronde. Vanaf 2 oktober vinden de eerste bezoeken in Groningen, bij Certe aan het Damsterdiep plaats. Daarna volgen stapsgewijs andere locaties. U ontvangt vanzelf een uitnodiging van ons. In juli hebben we u informatie gestuurd staat over hoe de onderzoeksronde eruit komt te zien. Als u de nieuwsbrief gemist hebt, kunt u deze hier teruglezen.

We staan dus niet stil bij Lifelines. Deze zomer is ook nog eens ons hoofdkantoor verhuisd van Groningen naar Roden. Met racefietsen, stadsfietsen en e-bikes komen velen van ons tegenwoordig naar ons nieuwe onderkomen. Binnen Lifelines is er dus volop beweging. En dat is maar goed ook, want steeds meer onderzoek wijst op de positieve effecten van elk vorm van beweging. In deze nieuwsbrief lichten we drie onderzoeken uit die dankzij uw bijdrage tot stand zijn gekomen en waar beweging centraal staat. Ook zijn er weer nieuwe Lifelines-onderzoeken gestart die we graag bij u onder de aandacht brengen.

Veel leesplezier gewenst!

Marcel Bruinenberg
Manager Deelnemers & Organisatie

Voldoende beweging is al jaren een veel gehoord advies voor een gezond leven. Hoe beweging ziektes kan voorkomen én genezen zijn vragen waar veel onderzoekers zich over buigen. Ook met gebruik van Lifelines-data worden interessante onderzoeken uitgevoerd naar de invloed van beweging op onze gezondheid. We lichten er drie  voor u uit. 

Benieuwd hoe de verzamelde data bij de onderzoekers terecht komt? Lees dan nog eens ‘De weg naar nieuwe kennis’. 

Dat hulpmiddel maakt gebruik van referentiewaarden, dit zijn vastgestelde waarden die bij bepaalde metingen als ‘normaal’ worden gezien. Omdat Lifelines veel metingen heeft gedaan bij een grote groep mensen, worden onze data gebruikt om deze 'normaalwaarden' vast te stellen. Het hulpmiddel dat PIE=M ontwikkelt is bedoeld voor artsen en helpt hen een persoonlijk beweegadvies voor de patiënt op maat op te stellen. Daarvoor wordt gebruik gemaakt van die waarden. Het hulpmiddel wordt momenteel getest bij verschillende afdelingen in het UMCG en VUmc Amsterdam. PIE=M wordt uitgevoerd in samenwerking met een netwerk van partners: de Hanzehogeschool Groningen, Het Huis voor de Sport Groningen, de gemeente Groningen, Het Amsterdam Institute of Sport Science, het Amsterdam Public Health Institute, Lifelines en het Kenniscentrum Sport.

De onderzoekers vertellen
In deze korte video vertellen de onderzoekers waarom artsen het soms lastig vinden om beweging als medicijn voor te schrijven en de mogelijke oplossingen. 

Dat betekent dat diegene bijvoorbeeld geen hart- en vaatziekten heeft. Dit noemen we gezonde obesitas. Deze vorm van obesitas komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Ook is onderzocht welke factoren invloed hebben op het ontwikkelen van gezonde obesitas. Bij deze vrouwen is dat het eten van veel fruit, groenten en vis, in combinatie met regelmatig bewegen. Bij gezonde zwaarlijvige mannen was juist fanatiek sporten de beste voorspeller voor gezonde obesitas. Deze resultaten lijken specifiek te zijn voor de bevolking van Noord-Nederland. In vergelijking met verschillende Europese bevolkingsonderzoeken verschillen de percentages van deelnemers met gezonde obesitas nogal. Zo heeft binnen Lifelines 16% obesitas, terwijl dit percentage binnen de Duitse biobank KORA 26% is. 
Bron: The prevalence of metabolic syndrome and metabolically healthy obesity in Europe: a collaborative analysis of ten large cohort studies.

De onderzoekers ontdekten op basis van Lifelines-data dat minder bewegen dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid nog altijd beter is dan helemaal niet bewegen. En dat wanneer mensen met leververvetting meer gaan bewegen, de leververvetting al snel zichtbaar vermindert. Het grootste effect werd gezien bij bewegen in de vrije tijd of naar het werk. Zware lichamelijke belasting tijdens het werk was niet gunstig. Het verband tussen fysieke activiteiten en een verminderde kans op leververvetting was het sterkst bij oudere mensen en mensen met diabetes. Mensen die een leven lang in beweging blijven ervaren daar dus voordeel van.
Bron: Physical Activity, Fatty Liver, and Glucose Metabolism Over the Life Course: The Lifelines Cohort

Voor mannen: VESPER

In april jl. zijn we gestart met het uitnodigen van mannelijke deelnemers voor een onderzoek naar verscheidenheid in spermakwaliteit en testosteronwaarden (VESPER). Op dit moment is niet goed bekend wat een ‘normale’ spermakwaliteit en testosteronproductie eigenlijk is. Het doel van VESPER is het vastleggen van de verscheidenheid in de vruchtbaarheid en de productie van het ‘mannelijk hormoon’ testosteron in de algemene bevolking. Hiervoor werken we samen met het Expertisecentrum Late Effecten na Kanker van het Radboudumc te Nijmegen en de afdeling Voortplantingsgeneeskunde van het UMCG. In de komende jaren zal Lifelines regelmatig nieuwe uitnodigingen versturen voor dit onderzoek. Meer weten? Zie www.lifelines.nl/vesper.

Autistische trekken

In samenwerking met het Autism Research Centre in Cambridge starten we met een nieuw onderzoek naar bepaalde karaktertrekken die typerend zijn voor mensen met autisme. Uit onderzoek is gebleken dat veel mensen in mindere mate dergelijke karaktertrekken vertonen, zonder dat ze autistisch zijn. Door te meten hoe vaak verschillende ‘autistische trekken’ in de algemene bevolking voorkomen, kunnen de onderzoekers veel leren over de ziekte. Met al deze nieuwe kennis kunnen mensen met autisme en hun naasten in de toekomst namelijk sneller goede ondersteuning krijgen. Het onderzoek betreft een korte vragenlijst (5 minuten). U kunt voor deze studie alleen uitgenodigd worden, zelf opgeven is niet mogelijk. Meer weten over dit onderzoek? Zie www.lifelines.nl/autistischetrekken.

EyeLife
Glaucoom is een oogziekte die bij ongeveer twee op de honderd mensen van 55 jaar en ouder voorkomt. Komt glaucoom vaker voor bij bepaalde groepen en zou een toekomstig bevolkingsonderzoek zich op die groepen moeten richten? Deze vraag staat centraal bij het onderzoek van het UMCG genaamd EyeLife. Voor dit oogonderzoek worden 1600 Lifelines-deelnemers uitgenodigd, zelf opgeven is niet mogelijk. Als u deelneemt aan het onderzoek, vragen we u om een bezoek te brengen aan het UMCG voor een eenmalig oogonderzoek. We hopen dat u meedoet indien u wordt uitgenodigd. Meer informatie leest u op www.lifelines.nl/eyelife.

Het kan tijdelijk voorkomen dat een uitnodiging voor een onderzoek in de ongewenste e-mail terecht komt. Controleer daarom voor de zekerheid ook uw spamfolder.

In 2017 is het aanvullende onderzoek ImaLife gestart. ImaLife doet onderzoek naar hart- en vaatziekten, longkanker en chronische longziekten. Deze drie ziekten worden ook wel de BIG3 genoemd. De BIG3 zijn de voornaamste redenen van overlijden in Nederland. Om meer te weten te komen over het ontstaan en risicofactoren van deze ziekten is het ImaLife onderzoek gestart. Voor dit onderzoek worden verspreid over 3 jaar 12.000 Lifelines-deelnemers uitgenodigd. Op 18 juni jl. heeft Lifelines de 6000e ImaLife deelnemer gescand. Een mijlpaal die de helft van het te scannen deelnemers markeert!