Slim meetapparaatje voorspelt diabetes, hart- en vaatziekten en overlijden

22-11-2018

Een slim apparaatje dat de weerkaatsing van licht op de huid (autofluorescentie) meet, kan het risico op diabetes (type 2), hart- en vaatziekten en zelfs overlijden voorspellen. Dat blijkt uit een onderzoek onder bijna 73.000 deelnemers. Onderzoekers onder leiding van Bruce Wolffenbuttel, hoogleraar Endocrinologie in het UMCG, publiceerden op 22 november hun bevindingen in het wetenschappelijke tijdschrift Diabetologia.

Uit eerder onderzoek bleek dat patiënten met diabetes type 2 een hoger niveau van bepaalde chemicaliën hebben, de zogenaamde versuikeringsproducten (AGE's). Doordat sommige AGE’s autofluorescentie in de huid geven, zijn bij deze patiënten ook hogere niveaus van autofluorescentie van de huid te zien. Die AGE’s zijn te meten met een AGE-reader, een meetapparaat ter grootte van een baksteen, waar de onderarm op gelegd wordt. Het licht van de AGE-reader schijnt op de arm en de huid van de arm weerkaatst het licht in een andere golflente. Door het licht in de veranderde golflengte te meten, kun je zien of de autofluorescentie van de huid is verhoogd. Deze simpele meetmethode doet geen pijn en kost maar tien seconden.

De onderzoekers hebben bij dit onderzoek gekeken of de autofluorescentie de ontwikkeling van type 2 diabetes, hart- en vaatziekten en overlijden bij mensen die (nog) niet ziek zijn, kan voorspellen. Daarvoor maakten zij gebruik van Lifelines. Van de meeste deelnemers is ook de autofluorescentie gemeten met een AGE-reader. Voor dit onderzoek bekeken de onderzoekers de gegevens van 72.880 Lifelines-deelnemers die bij de eerste onderzoeksronde geen hart- en vaatziekten of diabetes hadden. In de tweede onderzoeksronde, gemiddeld vier jaar later, bleek 1,4% van hen diabetes te hebben ontwikkeld, 1,7% had hart- en vaatziekten ontwikkeld en 1,3% was inmiddels overleden. Toen de onderzoekers van deze personen de autofluorescentie-metingen van het eerste bezoek aan Lifelines bekeken en vergeleken met de mensen die niet ziek waren geworden, bleek dat de autofluorescentie van de huid een grote voorspellende waarde had.

“Hoe hoger de uitslag van de autofluorescentie, hoe groter de kans om type 2 diabetes of hart- en vaatziekten te krijgen, en hoe groter de kans om te overlijden”, zegt Wolffenbuttel. “De voorspellende waarde was onafhankelijk van verschillende al bekende traditionele risicofactoren, zoals overgewicht, metabool syndroom en verhoogde glucosespiegels. Dat betekent dat ook bij mensen die gezond lijken (zonder overgewicht en andere risicofactoren), autofluorescentie een belangrijke voorspeller is van toekomstige ziekte en overlijden.”

“Doordat de AGE-reader gemakkelijk gebruikt kan worden en door iedereen, ook door niet medici, bediend kan worden, zou deze laagdrempelig ingezet kunnen worden waarna de (huis)arts bij verhoogde autofluorescentie samen met de aanstaande patiënt kan bekijken hoe risicofactoren verminderend kunnen worden. Bijvoorbeeld door te stoppen met roken, voldoende te bewegen, te werken aan een gezond gewicht en verhoogd cholesterol en bloeddruk te behandelen”, aldus Wolffenbuttel.