Ziekenhuisbacterie in darmen of bloed gelijk en even schadelijk

Er blijkt geen genetisch verschil te zijn tussen de ‘ziekenhuisbacterie’ Staphylococcus aureus die in de darmen van gezonde mensen voorkomt of die zich in het bloed van patiënten met een infectie bevindt. Ook is er geen verschil in de expressieniveaus van ziekmakende factoren tussen beide en daarmee geen verschil in schadelijkheid voor de gezondheid.

In een groot onderzoek onder leiding van Jan Maarten van Dijl blijkt dat dragerschap van deze bacterie niet zondermeer tot ziekte leidt, zolang de barrières gevormd door het epitheelweefsel van onze slijmvliezen en de huid intact zijn. De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het vooraanstaande wetenschappelijke tijdschrift Microbiome.

Beruchte bacterie

De Staphylococcus aureus is een bacterie die ongeveer een derde van alle mensen incidenteel of continu met zich meedraagt. Staphylococcus aureus is berucht voor het veroorzaken van een breed scala van potentieel levensbedreigende infecties. Ook is deze bacterie vaak resistent voor antibiotica. Sinds een jaar of tien is bekend dat de Staphylococcus aureus zich ook in onze darmen kan bevinden. Nog niet bekend was of deze genetisch precies hetzelfde is als de Staphylococcus aureus in de bloedbaan van patiënten en of deze ook even schadelijk en ziekmakend is.

Bacterie hoeft niet altijd ziekte te veroorzaken

Om dit na te gaan isoleerden de onderzoekers Staphylococcus aureus uit de ontlasting van 69 gezonde deelnemers aan Lifelines. Vervolgens deden zij genoomwijde associatiestudies (GWAS) met het DNA van deze bacteriën en het DNA van 95 geïsoleerde Staphylococcus aureus-bacteriën die een bloedbaaninfectie hadden veroorzaakt bij patiënten. Met die GWAS zijn verbanden te leggen tussen genetische variaties in de bacteriën en hun ziekmakende vermogen. De resultaten lieten echter zien dat de geïsoleerde bacteriën genetisch vrijwel gelijk en even schadelijk zijn, ongeacht of deze in de bloedbaan van een patiënt of in de darmen van een gezond mens voorkomen. Uit het onderzoek blijkt verder dat mensen de bacterie in hun darmen kunnen dragen zonder ziek te worden. De studie laat zien dat barrières in de darmwand infecties kunnen tegenhouden. Deze barrières worden allereerst gevormd door epitheel weefsel.

Lifelines stimuleert dit soort onderzoek

Volgens hoofdonderzoeker Jan Maarten van Dijl is de betrokkenheid van LifeLines-vrijwilligers een geweldige stimulans voor dit onderzoek: ‘Hun bijdrage en de infrastructuur van Lifelines zorgen er voor dat het mogelijk wordt om dit soort onderzoek te doen. We willen op basis van deze resultaten nog meer onderzoek gaan doen. Bijvoorbeeld over de vraag of de barrièrevorming positief te beïnvloeden is, of wat de bacteriën nu precies in een epitheelcel doen. Ook verder onderzoek naar de precieze werking van het microbioom en het gegeven dat voeding invloed heeft op de aanwezigheid en samenstelling van darmbacteriën zijn interessante ontwikkelingen‘.