Interview met 2 onderzoekers: Duiken in een schat van data op zoek naar antwoorden over het coronavirus

In de ruim 500.000 ingevulde Corona-vragenlijsten kunnen we kennis over het coronavirus vinden, maar  daarvoor moet die enorme hoeveelheid data goed doorgespit en geanalyseerd worden. Pauline Lanting (promovendus afd. Genetica UMCG) en Yinjie Zhu (promovendus afd. Nefrologie UMCG) duiken in de data op zoek naar verbanden en uitzonderingen. Op zoek naar antwoorden over het coronavirus. Vanuit hun woningen leggen ze uit wat hun werk inhoudt en hoe ze hun leven inrichten ten tijde van corona.

Over Pauline Lanting

• Thuiswerksituatie: In Groningen, in gezelschap van partner en hond
• Leeftijd: 28 jaar
• Opleiding: Farmacie, Rijksuniversiteit Groningen
• Werkzaam bij: afdeling Genetica, UMCG
• Onderzoek naar: De invloed van ons DNA op onze reactie op medicijnen

Over Yinjie Zhu

• Thuiswerksituatie: In Groningen, alleenstaand
• Leeftijd: 25 jaar
• Opleiding: Nutrition and rural development, Ghent University
• Werkzaam bij: afdeling Nefrologie, UMCG
• Onderzoek naar: Sociaaleconomische leefstijl- en gezondheidsverschillen

Waar doe jij onderzoek naar?

Pauline: “We weten voor een groot aantal veelgebruikte medicijnen dat kleine verschillen in iemands DNA ervoor kunnen zorgen dat bepaalde medicijnen minder goed werken of dat iemand meer of juist minder bijwerkingen ervaart. Maar deze kennis wordt nog weinig toegepast in de praktijk. Met mijn onderzoek hoop ik een steentje bij te kunnen dragen aan het toepassen van deze kennis in de praktijk, zodat patiënten hier volop van kunnen profiteren.” Yinjie: “Ik richt me in het bijzonder op de invloed van iemands sociaaleconomische status op het krijgen van een ziekte, zoals nu op het krijgen van Sars-Cov2.”

Op welke manier ben je betrokken bij het Lifelines Corona-onderzoek?

Yinjie: “Tot nu toe heb ik me voor mijn promotieonderzoek bezig gehouden met niet-overdraagbare ziektes en de invloed van de sociaaleconomische status van mensen op die ziektes. Met het Lifelines Corona-onderzoek heb ik de kans om mijn werk uit te breiden naar infectieziekten. Nu onderzoek ik onder andere hoe de sociaaleconomische status van invloed is op het risico om een coronavirusinfectie te krijgen maar ook of die status van invloed is op ons gedrag. Voor mij heel interessant, maar ik ben ook nieuwsgierig naar het onderzoek bij de afdeling Genetica.” Pauline licht toe: “Binnen mijn promotieonderzoek wil ik beter begrijpen waarom de ene persoon beter reageert op een medicijn dan een ander. En welke DNA-verschillen daarbij belangrijk zijn. De ervaring die ik hiermee heb opgedaan passen we nu toe om meer te weten te komen over dit coronavirus. Samen met collega’s van over de hele wereld kijken we naar de kleine verschillen in het DNA om te begrijpen hoe het kan dat sommige mensen zieker worden van het coronavirus dan anderen.”

Wat houdt het werk van een promovendus nu eigenlijk in? Wat doe je op een werkdag?

Pauline legt uit: “Het is een echte kantoorbaan, dus ik breng het grootste deel van de dag door achter mijn computer of in vergaderingen. Dit klinkt eentonig, maar de inhoud maakt het heel afwisselend. Je zou kunnen zeggen dat het ons werk is om nieuwsgierig te zijn. Ik bespreek met mensen van verschillende vakgebieden welke vragen we de Lifelines-deelnemers willen stellen en hoe we die vragen het beste kunnen formuleren. Het volgende moment breek ik mijn hoofd over de analyse van de verzamelde gegevens, schrijf ik bevindingen op in een wetenschappelijk artikel, om vervolgens weer te schakelen naar een brainstorm voor een nieuw project. Yinjie vult aan: “Ook het delen van kennis met andere onderzoekers is belangrijk, daarom presenteren we onze projectresultaten ook op conferenties. En ik ben het eens met Pauline, de wetenschap kent veel dynamiek, variaties en verrassingen. Juist dat maakt dit werk zo leuk.”

Hoe ga je om met de onzekerheid en onduidelijkheid van deze periode?

Pauline: “Vanzelfsprekend is mijn onderzoek en planning volledig overhoopgegooid door mijn werkzaamheden binnen het Lifelines Corona-onderzoek. Ik kon de rust hierbij bewaren omdat ik wist dat mijn proefschrift nu ook gevuld zou gaan worden met een aantal corona hoofdstukken en mijn tijd zeker niet verloren zou zijn. Hierbij realiseer ik me heel goed dat dit een luxepositie is, omdat veel promovendi wel echt kostbare tijd verloren hebben zien gaan. Gelukkig is daar inmiddels ook aandacht voor.”

Wat hoop je dat jullie werk gaat opleveren?

Yinjie: “Ik hoop dat we door ons onderzoek in staat zullen zijn om degenen te identificeren die het meest kwetsbaar zijn tijdens deze pandemie. Ook om beleidsmakers en artsen te voorzien van kennis om gedegen beslissingen te maken en de meest kwetsbare groep beter te beschermen. Pauline: “Ik ben ook heel benieuwd naar alle bevindingen vanuit de verschillende disciplines die met de corona-data onderzoek doen. Net als Yinjie hoop ik dat we kunnen blijven bijdragen aan de kennis over het virus, in mijn geval door te leren hoe dit virus een mens ziek maakt en waarom sommige mensen ernstig ziek worden en anderen juist niet.”

Heeft het onderzoek al iets opgeleverd?

“Binnen ons onderzoek is gebleken dat mensen met een lage opleiding of een laag inkomen minder snel het gevoel hadden dat ze COVID-19 hadden gehad en dat ze ook minder snel een COVID-19-test laten doen”, vertelt Yinjie. “Doordat deelnemers met grote regelmaat vragenlijsten invullen kunnen we de ontwikkelingen goed zien, ook bijvoorbeeld nu tijdens de tweede golf en nieuwe lockdown-maatregelen.” Het team Genetica heeft ook eerste resultaten, zo is duidelijk dat de mate waarin iemand ziek wordt, deels genetisch bepaald wordt. “Maar voor mij is een ander belangrijk doel al bereikt, we hebben namelijk een schatkist gevuld met allemaal hele waardevolle gegevens voor de wetenschap waar we nog heel lang de vruchten van kunnen plukken”, voegt Pauline toe.

Wat heeft je verrast bij het corona-onderzoek?

“Het mooie aan het Lifelines Corona-onderzoek vind ik de flexibiliteit van de wetenschappelijke gemeenschap. Tietallen onderzoekers met elk hun eigen expertise wisten binnen een paar weken hun krachten te bundelen en hebben dit onderzoek opgetuigd. En wellicht nog wel belangrijker, de betrokkenheid van de Lifelines-deelnemers. In het begin elke week en nu nog met grote regelmaat vullen ze trouw onze, vaak best lange, vragenlijsten in en helpen ze ons op eigen initiatief om de vragen te verscherpen. We hebben naar aanleiding van een mail van een deelnemer een nieuw setje vragen toegevoegd waar wij nog niet aan hadden gedacht. Die betrokkenheid is wat Lifelines zo’n geweldig cohort maakt”, aldus Pauline.

Op welke manier heeft de coronacrisis jullie werk en leven beïnvloed?

Yinjie: “Ik moet mijn bezoek aan China uitstellen en mis mijn familie echt tijdens deze pandemie. Dat is lastig en eerlijk gezegd voel ik me van tijd tot tijd best eenzaam. Daarom heb ik ook gezocht naar taalcursussen en online manieren om in contact te komen met mensen. Gelukkig blijft het werk doorgaan en heb ik geen vertraging in mijn onderzoek.” Ook bij de afdeling Genetica ging het werk door vertelt Pauline: “Waar anderen het een stuk rustiger hadden of niet mochten/konden werken, hadden wij het juist enorm druk met het opzetten en uitvoeren van het Lifelines Corona-onderzoek. Voornamelijk in het begin van de crisis werd natuurlijk ons sociale leven flink beperkt. Daar heb ik inmiddels een weg in kunnen vinden, maar ook ik mis de vrijheid en spontaniteit om zonder nadenken of plannen te kunnen gaan en staan waar ik wil.”

Terug- en vooruitkijkend: welke veranderingen zou je graag willen behouden in het nieuwe normaal?

Yinjie: “Wat mij betreft kunnen we niet meer terug naar de manier waarop we voor de coronacrisis leefden.  Het is waarschijnlijk dat we met het coronavirus moeten leren leven, zelfs als een vaccin beschikbaar is kan zijn dat jaarlijkse vaccinaties nodig zijn. Daarnaast denk ik ook dat de maatregelen en onzekerheden die we ervaren hebben in onze psyche nog lang nawerken. Een hele maatschappij zal veel tijd nodig hebben daarvan te genezen. Toch zie ik ook positieve kanten. Zo hoop ik dat mensen in het openbaar een mondkapje blijven dragen wanneer ze ziek zijn. Deze crisis laat ons zien dat solidariteit heel belangrijk is. Je bent niet alleen verantwoordelijk voor je eigen gezondheid maar ook van die van elkaar. We hebben elkaar nou eenmaal nodig.”